სიახლეები
საინტერესო

საიდან იღებს სათავეს ქართული ნაძვის ხის ისტორია და რა სიკეთის მოტანა შეუძლია ჩიჩილაკს
28-12-2018
-
+


საქართველოში ახალი წლის ერთ-ერთ მთავარ ატრიბუტად ჩიჩილაკი ითვლება, რომელიც ძირითადად დასავლეთ საქართველოში იყო გავრცელებული.

გურულები ახალ წელს კალანდას ეძახდნენ, ეს დღესასწაული განსაკუთრებით უყვარდათ და მასთან შეხვედრა ჩიჩილაკის გარეშე ვერც წარმოედგინათ. ოთახს ამშვენებდა თოვლივით ქათქათა, კურკანტელას მარცვლებითა და ფოჩიანი კანფეტებით დამშვენებული ჩიჩილაკი. ეს იყო რიტუალური ნივთი, რომელსაც საგანგებოდ საახალწლოდ ამზადებდნენ. 

მკვლევართა აზრით, ჩიჩილაკის დამზადების ტრადიცია წმინდა ბასილის სახელს უკავშირდება. გურიაში მას "ბასილის წვერებსაც" ეძახდნენ, საახალწლოდ გამომცხვარ ნამცხვარს კი - "ბასილის პურს". აღსანიშნავია, რომ 14 იანვარი წმინდა ბასილი დიდის ხსენების დღეა ეს დღეს სწორედ ძველი სტილით ახალი წლის აღნიშვნის თარიღს ემთხვევა.

ჩიჩილაკის მომზადებას ოჯახის უფროსი ახალი წლის დადგომამდე რამდენიმე დღით ადრე იწყებდა. ჩიჩილაკს ყოველთვის თხილის ტოტებისგან თლიდნენ, რადგან თხილი ერთ-ერთ ყველაზე მოსავლიან მცენარედ ითვლებოდა. გადმოცემის თანახმად, ქართულ ნაძვის ხესთან დაკავშირებით, განსაკუთრებული რიტუალიც არსებობდა. დაძინების წინ ოჯახის უფროსი ჩიჩილაკსა და ხონჩას სახლიდან გაიტანდა მარანში ან ბეღელში და თვითონაც იქ დაიძინებდა. ახალი წლის დილას, გამთენიისას, წაიღებდა ჩიჩილაკს, ხონჩაზე აანთებდა სანთლებს, დაილოცებოდა, შემოუვლიდა კარ-მიდამოს, საქონლის სადგომებს და გამრავლებას ინატრებდა, მერე მიადგებოდა საცხოვრებელ სახლს და ოჯახის წევრებს მიულოცავდა ახალ წელს. წინაპართა ადათის მიხედვით, ჩიჩილაკს ნათლისღების წინა ღამეს აუცილებლად ყველა ოჯახი წვავდა და ამ რიტუალით ატანდნენ მას უარყოფით ემოციებს და უსიამოვნებას.

ყველა ნივთსა და მცენარეს, რომლებითაც ჩიჩილაკი ირთვებოდა, სიმბოლური მნიშვნელობა ჰქონდა და უმთავრესად ოჯახის სიმრავლეს და სიძლიერეს გამოხატავდა. იმერეთში, გურიასა და სამეგრელოში ეს მორთულობა მცირე დეტალებით განსხვავდებოდა ერთმანეთისგან.  ძირითადად ჩიჩილაკი ყველგან ერთნაირად გამოიყურებოდა: ბოლოებზე ჩამოცმული ორი ბროწეულით ან ვაშლით და ორი სფერული კვერცხით. მორთული იყო ფერადი სამკაულებით, ძაფებითა და ფოჩიანი კანფეტებით. იმერეთში ჩიჩილაკს ენდროთიც აფერადებდნენ. გრძელ თეთრ წვერიან ჩიჩილაკს ძვირფასი სამკაულებით, ტკბილეულით და ხილით რთავდნენ. ამით ბარაქისა და ულევი სიტკბოების სურვილებს გამოხატავდნენ.

გურიაში, სოფელ ბასილეთში, სადაც პირველი ჩიჩილაკი დამზადდა, ახალ წელს ყოველთვის განსაკუთრებულად ელოდებიან. სოფელში ტრადიცია არ ირღვევა და ნაძვის ხის ნაცვლად, ყველა ოჯახში თხილის ღეროსგან დამზადებულ ჩიჩილაკს დგამენ.


კომენტარები


ეტალონი

20 კითხვის შედეგად კი გამარჯვებულებიც გამოვლინდნენ

გამარჯვებისთვის ერთმანეთს მცხეთის 18 სკოლის 90 მოსწავლე ეჯიბრება

2024 წლის „აფხაზეთის ა/რ ეტალონი მოსწავლე“ გამოვლინდა

ინტელექტის და ცოდნის ზეიმში აფხაზეთის ა/რ სკოლების მე-8, მე-9, მე-10 და მე-11 კლასის მოსწავლეები მონაწილეობენ

20 კითხვის შედეგად კი გამარჯვებულებიც გამოვლინდნენ

სიახლეები

მედალოსანი მოსწავლეების ფინანსური წახალისების წესი დამტკიცდა - ვინ მიიღებს 500 და 300 ლარს

მასწავლებლებს განაცხადის გასაკეთებლად ვადა დღის ბოლომდე აქვთ - დეტალები

„მე რომ მასწავლებელი ვიყო“... - როგორ გაკვეთილებს ჩაატარებდნენ მოსწავლეები - რჩევები პედაგოგებს ბავშვებისგან

მასწავლებლები ამ საგნებში გამოცდას პირველად ჩააბარებენ - შეფასების სქემა და ტესტის ნიმუშები

გამოცდაზე გამსვლელი პედაგოგების საყურადღებოდ - დამხმარე კრებულები და პროგრამები გამოქვეყნდა
პიროვნება

„მასწავლებლობა ჩემთვის, შთაგონება და სულის ძახილი“ - გაიცანით 2025 წლის მასწავლებლის გლობალური ჯილდოს კონკურსის გამარჯვებული ეკა სეფიაშვილი

მოსწავლე-მასწავლებლის ურთიერთობაში ყველაზე მნიშვნელოვანია მეგობრული და ალტერნატიული გზების გამოძებნა


 

„ჩემი მოსწავლეებით განსაკუთრებულად ვამაყობ, რადგან არ ეშინიათ სიახლეების, აზრის თავისუფლად გამოხატვის და მუდმივად არიან ახლის ძიების პროცესში“

„ჩემი მოსწავლეებით განსაკუთრებულად ვამაყობ, რადგან ისინი არიან განათლებული, ჭკვიანი, მოწესრიგებული ქცევით თუ აკადემიური დონით...“

სკოლები

სკოლაში გაზაფხულის პირველი დღესასწაულები განსაკუთრებულად აღინიშნა

ღონისძიებაზე მოსწავლეებმა წაიკითხეს ლექსები, ცნობილი ადამიანების მიერ დედებისადმი მიძღვნილი ფრაზები

პატარებმა დედებს მხატვრულად წაკითხული ლექსებიც მიუძღვნეს

საინტერესო

მასწავლებელს მის დასახმარებლად რამდენიმე ხრიკის გამოყენება შეუძლია.

რა ხრიკები უნდა გამოიყენოთ მოსწავლესთან, რომელსაც დამახსოვრება უჭირს? - რჩევები მასწავლებლებისთვის 

სიახლეები
საზოგადოება