მშობლებს შვილებისთვის ყოველთვის საუკეთესო უნდათ. ცდილობენ დაიცვან ნეგატიური განცდებისა და იმედგაცრუებისგან და მომაზადონ მომავალი სირთულეებისთვის. მაგრამ ხშირად, ისე რომ ვერც კი ამჩნევენ ბავშვს თვითშეფასებას უნგრევენ. კომპლექსების გარეშე ცხოვრება კი ბევრად სასიამოვნო და მარტივია. ამასთან, მაღალი თვითშეფასება, იმდენად მნიშვნელოვანია, რომ გავლენას ახდენს მოსწავლის სწავლის უნარზეც კი.
უნებურად ბავშვს ვეუბნებით, რომ ჩვენთვის არასაკმარისად კარგია
რამდენჯერ მიგვიცია რადიკალური შეფასება ბავშვისთვის რომელმაც ჩაი დააქცია ან ჭიქა გატეხა - „როგორი ფეთხუმი ხარ“. ჩვენ მარტივად ვაწებებთ იარლიყებს, ვადარებთ სხვებს. ბავშვი კი ამ დროს ითავისებს მხოლოდ ერთს - ის მშობლებისთვის არასაკმარისად კარგია.
ეცადეთ თავი შეიკავოთ უხეში ეპითეტებისგან და შვილს მშვიდად უთხრათ - „შემდეგ ჯერზე ეცადე უფრო ფრთხილი იყო“.
არ ვენდობით შვილებს
სკოლამდელი ასაკის ბავშვებს ღირსების გრძნობა უყალიბდებათ ორი გზით: თუ რას ფიქრობენ მის შესახებ ახლობლები და იმის შესწავლით, თუ რისი გაკეთება შეუძლია უფროსების დახმარების გარეშე.
„მომეცი! მამა გააკეთებს! შენ ფანქარს კარგად ვერ გათლი“ - სკოლამდელი ასაკის ბავშვისთვის დამღუპველი ფრაზაა. ყოველი ნაბიჯის გაკონტროლებით, ბავშვებს თავდაჯერებულობას ვუკარგავთ.
გახსოვდეთ, საკუთარი თავის წარმოჩენის რაც უფრო მეტ შესაძლებლობას ვუტოვებთ ბავშვს, მით უფრო თავდაჯერებულები არიან ისინი.
ძალიან რთულ ამოცანებს ვუსახავთ
ბავშვმა ახლახან დაიწყო ინგლისურის სწავლა და მისგან უკვე შექსპირის წაკითხვას ელიან და გულწრფელად უკვირთ, რომ არ შეუძლია, იგი ხომ დამატებით მეცადინეობებზეც დადის. გადამეტებულ მოლოდინს და დასახული ამოცანის ასაკთან შეუსაბამობის გაუთვალისწინებლობას, თვითშეფასების დაქვეითებამდე მივყავართ.
მშობლები უნდა შეეცადონ შვილს არ მოთხოვონ შედეგი „აქ და ახლავე“. უკეთესია მხარი დაუჭიროთ და დაეხმაროთ თუ სირთულეები აქვს.
ვქმნით უკონტროლო სტრესულ სიტუაციებს
უკონტროლო სტრესი უჩნდება ადამიანს, როდესაც სიტუაციასთან შეგუება, მისი წინასწარ გათვლა ან მისგან გათავისუფლება შეუძლებელია. ერთ-ერთი ასეთი პირობაც საკმარისია იმისათვის, რომ ადამიანი იმყოფებოდეს უკონტროლო სტრესის მდგომარეობაში. თუ ადამიანი დიდი ხნის განმავლობაში ასეთ სიტუაციაშია ის სასოწარკვეთაში ვარდება და აცნობიერებს, რომ მასზე არაფერი არ არის დამოკიდებული. მშობლებს კი შეუძლიათ ბავშვი ასეთ მდგომარეობაში სრულიად უვნებელი ქმედებებით ჩააგდონ.
მაგალითად, დედა არაფრით არ თანხმდება ბავშვისთვის ლეკვის ყიდვას, ხოლო როდესაც ბავშვს ყველა იმედი გადაეწურება - სიურპრიზი და დედა ძაღლს ყიდულობს. ჩვენ ამ სიტუაციაში ცუდს ვერაფერს ვხედავთ, მაგრამ იგი ბავშვისთვის გაუგებარია და მას არ შეუძლია არც მასზე გავლენის მოხდება და არც მისი განჭვრეტა.
ვერ ვამჩნევთ მათ წარმატებებსროდესაც მშობლები ხშირად ამახვილებენ ყურადღებას - ცუდ ნიშნებსა და დახეულ შარვალზე და ვერ ამჩნევენ კარგს, ამით აუფასურებენ შვილის თუნდაც მცირე წარმატებებს. ხდება, რომ ხატვასა და სპორტში მიღებული ათიანები მხედველობიდან გვრჩება, მათემატიკასა და ინგლისურში მიღებული დაბალი ნიშნები კი კატასტროფაა. ასეთ დროს ბავშვის თვითშეფასება ეცემა. აუცილებელია ბავშვებს ვუთხრათ, რომ მათ რაღაცის კეთება კარგად შეუძლიათ.